CNC dik işleme merkezleri, yüksek hassasiyet ve verimlilikle üretim yapan işletmelerin vazgeçilmez makinelerindendir. Bu makinelerde doğru takım seçimi, iş parçasının kalitesini ve işlem süresini doğrudan etkiler. Peki, doğru takım seçimi nasıl yapılır? İşte adım adım dikkat etmeniz gereken noktalar:
1. Malzeme Türünü Belirleyin
Takım seçiminin ilk adımı, işlenecek malzemenin türünü analiz etmektir. Malzemenin sertlik, yoğunluk ve işlenebilirlik özellikleri doğru takımın belirlenmesinde kritik rol oynar. Örneğin:
- Alüminyum: Hafif ve yumuşak bir malzemedir, dolayısıyla yüksek kesme hızlarına dayanabilen HSS veya karbür takımlar idealdir.
- Çelik: Sertlik derecesine göre özel kaplamalı karbür veya seramik takımlar tercih edilebilir.
- Titanyum: Aşırı dayanıklı ve işlenmesi zor bir malzeme olduğu için yüksek ısıl dirence sahip takımlar kullanılmalıdır.
2. İşlemin Türüne Uygun Takım Seçimi
Hangi işlemi gerçekleştireceğiniz, kullanmanız gereken takım türünü belirler. Örneğin:
- Frezeleme: Spiral uçlu frezeler, yüzey frezeleri veya profil işleme frezeleri kullanılabilir.
- Delik Delme: Matkap uçları, kademeli matkaplar ve havşa matkapları tercih edilebilir.
- Diğer İşlemler: Kanal açma, yiv açma veya torna işlemleri için özel takımlar gerekebilir.
Her işlemin kendi içinde gerektirdiği kesici geometri, kaplama ve malzeme özellikleri farklılık gösterir.
3. Kesici Takım Malzemesi
Kesici takım malzemesi, işleme verimliliği açısından önemlidir. Yaygın kullanılan takım malzemeleri şunlardır:
- HSS (Yüksek Hız Çeliği): Düşük maliyetli ve yumuşak malzemeler için uygundur.
- Karbür: Yüksek hız ve sert malzemeler için idealdir. Sertlik ve dayanıklılık açısından en çok tercih edilenlerdendir.
- Seramik: Yüksek sıcaklık direnci gerektiren işlemlerde kullanılır.
- PCD (Polikristalin Elmas): Aşırı sert malzemelerin işlenmesi için tercih edilir.
4. Kesici Geometri
Kesici takım geometrisi, işleme performansını doğrudan etkiler. Açıların ve yüzeylerin doğru tasarımı, kesme kuvvetlerini ve takım ömrünü optimize eder. Öne çıkan geometrik faktörler:
- Rake Açısı: Malzeme akışını ve talaş atılmasını etkiler.
- Kesici Uç Yarıçapı: Daha pürüzsüz yüzeyler için büyük uç yarıçapları tercih edilir.
- Spiral Açısı: Talaş kaldırma ve işleme hızını artırır.
5. Takım Kaplama Türü
Kaplama, takımın dayanıklılığını ve iş parçası yüzey kalitesini artırır. En sık kullanılan kaplama türleri:
- TiN (Titanyum Nitrür): Çok yönlü bir kaplamadır ve düşük maliyetlidir.
- TiAlN (Titanyum Alüminyum Nitrür): Yüksek sıcaklıklara dayanıklı, sert malzemeler için uygundur.
- DLC (Elmas Benzeri Karbon): Aşınmaya karşı yüksek direnç sunar.
Doğru kaplama seçimi, takım ömrünü uzatır ve toplam maliyetleri düşürür.
6. Kesme Parametrelerini Optimize Edin
Takım seçimi kadar önemli bir diğer konu da kesme parametreleridir. Takım hızları, ilerleme oranı ve derinlik, işleme verimliliğini etkileyen unsurlardır. Üretici firmaların önerdiği kesme hızlarına ve parametrelere mutlaka uyulmalıdır.
7. CNC Makinelerinin Özelliklerini Göz Önünde Bulundurun
Kullanılan CNC dik işleme merkezinin yetenekleri ve limitleri, doğru takım seçimi için belirleyicidir. İş milinin maksimum devri, bağlama sistemi ve soğutma kapasitesi gibi faktörler göz önüne alınmalıdır.
8. Takım Ömrünü İzleyin
Doğru takım seçimi kadar takım ömrünün düzenli izlenmesi de önemlidir. Aşınmış bir takım, iş parçasının yüzey kalitesini düşürebilir ve makineye zarar verebilir. Takım ömrünü artırmak için düzenli bakım yapmalı ve gerektiğinde takımları değiştirmelisiniz.
CNC dik işleme merkezi için doğru takım seçimi, üretim kalitesini artırmak ve maliyetleri düşürmek açısından kritik öneme sahiptir. Malzeme türü, işleme tipi, takım geometrisi, kaplama türü ve kesme parametreleri dikkatlice değerlendirilmelidir. Etasis olarak, ürün bakımından teknik desteğe kadar her adımda yanınızdayız. Daha fazla bilgi için www.etasis.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
